OECD Multilingual Summaries

Development Co-operation Report 2012

Summary in Turkish

2012 Kalkınma İşbirliği Raporu

Türkçe Özet

2012’de Kalkınma Sorunları

Dünyada genel GSYİH düzeyindeki sürekli artışa karşın, ülkeden ülkeye ve bölgeden bölgeye büyük uçurumlar devam etmekte ve her yerde eşitsizlikler artmaktadır. Günümüz dünyasında:

• Nüfus yedi milyar sınırını aşmıştır.
• Bir milyar insan günde iki doların altında bir gelirle geçiniyor ve çoğu kötü besleniyor.
• 1,3 milyar insanın elektriğe erişimi yok.
• Bir milyar insan temiz içme suyu bulamıyor.
• 14 yaşının altında 2,2 milyon çocuk sağlıksız su nedeniyle ölüyor.
• Küresel faaliyetleri desteklemek için gerekli kaynakların 1,5 katını kullanıyoruz.
• Gelişmekte olan ülkeler 1997’den bu yana, gerçek anlamda, resmi kalkınma yardımındaki (ODA) ilk düşüşle karşı karşıyadırlar.

Bu yılki Kalkınma İşbirliği Raporu (DCR), kalkınma alanında önde gelen düşünürlerin ve uygulamacılarının düşünceleri ve deneyimleri ışığında bütün bunları ve sürdürülebilir kalkınmaya ilişkin diğer sorunları incelemektedir.

Sürdürülebilirlik ve kalkınmayı birbirine bağlama: Küresel ortaklıklar ve ulusal girişimler

Bu acı küresel gerçekler karşısında, pratik, etkin ve yinelenebilir çözümlere ihtiyacımız var. DCR 2012, kalkınma topluluğunun – gelişmekte olan, yükselen ülkeler ve OECD ülkeleri, çok taraflı örgütler, sivil toplum kuruluşları (STK) ve özel sektör – somut çevre sorunlarının üstesinden gelmeye yönelik ve sürdürülebilir kalkınma doğrultusunda ilerlememize yardımcı olan çabaları nasıl birleştirdiğine bakıyor. Değerli dersler ve perspektifler sağlayan fikirler ve girişimler sunuyor:

• Büyümeyi ve kalkınmayı desteklemede enerjinin ivedi rolünün bilincinde olan Avrupa Birliği 2002’den bu yana Afrika’da enerjiye erişimini iyileştirmeye çalışmaktadır. Halen Birleşmiş Milletlerin (BM) Herkes İçin Sürdürülebilir Enerji girişiminde aktif bir rol oynayarak, çok sayıda gelişmekte olan ülke ile birlikte enerji sorunlarına çözüm getirmek için ortak çaba gösteriyor.
• Kısa ömürlü iklim kirleticileri (SLCP) ile mücadele hava kirliliğinin insan sağlığına, tarıma ve ekosistemlere verdiği zararı azaltırken, iklim değişikliğinin olumsuz etkisini hafifletmektedir. İklim ve Temiz Hava Koalisyonunun kararlı bir üyesi olan İsveç, gelişmekte olan ülkelere SLCP’ye karşı mücadelelerinde çabalarının ölçeğini büyütmeleri için yardımcı oluyor.
• Madenler ve kaynak eksikliği kısır döngüsünü kırmak, ekonomik performansı arttırabilir ve hem yoksulluğu hem de çatışmaları azaltabilir. Kalkınma İçin Petrol programı kapsamında Norveç kurumlarıyla kardeş şehir düzenlemeleri yoluyla, Gana ve daha birkaç Afrika ülkesi petrol kaynaklarının ekonomik, çevresel ve sosyal bakımdan sorumluluk çerçevesinde yönetilmelerini sağlamak için çalışıyorlar.

Bu tür çabaların hem bu DCR’de hem de dünya genelinde daha birçok örneği vardır: Çok taraflı kurumlar sürdürülebilir geçim yollarını destekleyen projeler tasarlıyor ve uyguluyorlar; şirketler olumlu sosyal etkiye destek oluyorlar ve küresel ortaklıklar yoluyla yeni yenileşme ve büyüme fırsatları yaratıyorlar ve Çin ve Kenya gibi ülkeler “yeşil” ve “büyüme” kavramlarının el ele yürüyebileceklerini ve yürümeleri gerektiğini gösteriyorlar.

“İstediğimiz gelecek”te kalkınma işbirliğinin rolü

2012 yılında, dünya liderleri ve hükümetlerden, özel sektörden, STK’lardan ve diğer kuruluşlardan binlerce katılımcı Sürdürülebilir Kalkınma konusundaki Rio+20 BM konferansı için Rio de Janeiro’da bir araya geldiler. Bu konferansta, sürdürülebilir kalkınma için dünyanın en yeni vizyonu, "İstediğimiz gelecek" üretildi. Kalkınma İşbirliği bu geleceğin elde edilmesine nasıl yardımcı olabilir?

Bu rapor aşağıdaki eylemleri, yeşil büyümenin sürdürülebilir kalkınmanın itici gücü olmasını sağlamaya çalışarak, Rio+20’nin ötesine geçmek kadar yaşamsal önemde görmektedir:

Kalkınma işbirliği için yeni bir model benimseyin

Bin Yılın Kalkınma Hedefleri (BYKH) 2000 yılından bu yana siyasal dikkatleri açlık, çocuk ölümleriyle mücadele, yaygın eğitim sağlama ve çevresel sürdürülebilirliği destekleme üzerinde toplayarak, kalkınma işbirliğine rehberlik etmektedir. BYKH’nin ötesine bakıldığında, kalkınma işbirliği sağlayıcıları ve alıcıları önümüzdeki sorunların yeni bir çalışma modeli gerektirdiğini kabul ediyorlar. Gelişmekte olan ülkelerin ihtiyaçlarının ve önceliklerinin desteklenmesinde etkinliğin sağlanması için, bu model:

• Yeşil büyüme düşüncesini kalkınma işbirliğinin tüm alanlarıyla bütünleştirmeli: Bu, yoksulluğu azaltma yardımının güvenli ve iklim değişikliğine dayanıklı geçim yollarını desteklemesi için; altyapı geliştirmeye ve arazi kullanımına verilen desteğin iklime ve afetlere karşı korumalı olması için yardım portföylerinde doğal kaynak yönetimini vurgulamanın ötesine geçmelidir.
• Yardımla desteklenen programlarda doğal sermayenin değerini yansıtmalı: Bu, fiziksel, doğal ve beşeri sermayeye yapılan kalkınma finansmanı yatırımını önceliklendirdiğiniz zaman özellikle önemlidir; gitgide daha fazla bulgu doğal sermayeye yapılan yatırımın karbon yoğun altyapıya yapılan yatırımdan daha fazla getirisi olduğunu gösteriyor.
• Kalkınma kaynaklarının dağıtımının mevcut sektörel yaklaşımdan hükümetin tamamı yaklaşımına evrimleşmesini sağlamalıdır: Yani, fonların büyük kısmı ülkelerin yeşil büyüme önceliklerinin sağlanması için daha kapsamlı bir biçimde çalışmalarını destekleyecek ulusal sürdürülebilir kalkınma planların finansmanında kullanılmalıdır.

Yardımı sürdürülebilir kalkınma finansmanının bir katalizörü olarak etkin bir biçimde kullanın

OECD Kalkınma Yardımı Komitesi (DAC) projeksiyonları, çok yakın gelecekte yardım harcamasının seyrinde – eğer düşüş değilse – bir düzleşme olacağını öngörmektedir. Sınırlı kaynaklarımızı paranın karşılığının en iyi şekilde alınmasını sağlamak için nasıl daha verimli kullanabiliriz?

• Ülkelerin gayrı safi milli gelirlerinin %0,7’sini resmi kalkınma yardımı (ODA) olarak verme sözlerine bağlı kalmaları gerekmektedir. Aynı zamanda, taahhütlerinin gerçekleştirilebilir olmasını sağlamaları, ayrıca yardımın denetime açıklığını ve şeffaflığını arttırmaları gerekiyor.
• Resmi Kalkınma Yardımı (ODA) daha geniş çerçevedeki (Afrika’da gıda güvenliğinden Asya’da toplu kentleşmenin olumsuz etkilerine kadar) sürdürülebilir kalkınma sorunlarını ve gelişmekte olan ülkelerin daha fazlasını kapsamalıdır; ayrıca finansman enstrümanlarının (hibelerden risk garantilerine kadar) tüm çeşitlerini içermelidir.
• Resmi Kalkınma Yardımı, özel sektör gelişimini güçlendirmek ve sürdürülebilir kalkınma faaliyetlerini “riskten arındırma”ya yardımcı olabilecek yatırımları ve ticaret akışlarını teşvik etmek için kullanılmalıdır.
• Kalkınma finansmanı yenilikçi kanalları kullanan yeşil büyüme politikalarının yükselmesini teşvik etmelidir. Böyle bir uygulama, karbona bir fiyat koyma gibi önlemleri içerebilir, böylece gelişmekte olan ülkelere iklimle ilgili kalkınma projelerini desteklemek için yeni kamu kaynağı yaratırken şirketleri karbon emisyonlarını azaltmak için teşvik edebilir.

Kalkınma topluluğu 2015 sonrası gündemi belirlemeye doğru ilerlerken, düşüncemizde, kurumlarımızda, davranışlarımızda ve teknolojilerimizde yenileşmeyi teşvik etmek için değerli bilgileri ve deneyimleri yeniden gözden geçirmeli ve – bu Kalkınma İşbirliği Raporu'nda (DCR) sunulanlar gibi – ilgili fikirler ve yaklaşımlarla bütünleştirmeliyiz.