OECD Multilingual Summaries

OECD Skills Outlook 2013. First Results from the Survey of Adult Skills

Summary in Dutch

OECD Vooruitzichten voor vaardigheden 2013 Eerste bevindingen van het onderzoek naar vaardigheden van volwassenen

Samenvatting in het Nederlands

De technologische revolutie die aan het eind van de 20e eeuw is begonnen, beïnvloedt nagenoeg elk aspect van ons leven in de 21e eeuw: van de manier waarop we met onze vrienden en familieleden 'praten', tot de manier waarop we winkelen en hoe en waar we werken. Dankzij de snellere en efficiëntere transport‑ en communicatiediensten, kunnen mensen, goederen, diensten en kapitaal veel sneller overal ter wereld worden ingezet, wat tot de globalisatie van de economie heeft geleid. Deze sociale en economische transformaties vragen op hun beurt om nieuwe menselijke vaardigheden. Nu dat productieprocessen en bepaalde ongeschoolde taken steeds vaker door machines worden uitgevoerd, bestaat er minder behoefte aan routinematige cognitieve en handmatige vaardigheden, terwijl de vraag toeneemt naar informatieverwerkende en andere cognitieve en interpersoonlijke vaardigheden op hoog niveau. Naast specifieke vaardigheden voor op het werk, moeten werknemers in de 21e eeuw ook over goede informatieverwerkende vaardigheden beschikken en over verschillende 'universele' vaardigheden, zoals directe persoonlijke communicatie, zelf‑management en het vermogen om te leren, zodat het hoofd kunnen bieden aan de uitdagingen van een voortdurend veranderende arbeidsmarkt.

Het onderzoek naar vaardigheden voor volwassenen (PIAAC) was ontworpen om meer inzicht te bieden in de beschikbaarheid van enkele van deze belangrijke vaardigheden in de maatschappij en hoe ze zowel thuis als op het werk worden gebruikt. Het onderzoek heeft op directe wijze de bekwaamheid in verschillende informatieverwerkende vaardigheden gemeten, zoals leesvaardigheid, rekenvaardigheid en het oplossen van problemen in high‑tech omgevingen. De voornaamste bevindingen zijn als volgt:

De bekwaamheid van volwassenen in het lezen, rekenen en oplossen van problemen in high‑tech omgevingen

• In de meeste landen is er een groot percentage volwassenen dat laag scoort voor lees‑ en rekenvaardigheid. In de landen waarin dit onderzoek werd uitgevoerd, behaalden 4,9 tot 27,7% van de volwassen een zeer lage score voor leesvaardigheid en 8,1 tot 31,7% een zeer lage score voor rekenvaardigheid.
• In veel landen heeft een groot percentage van de bevolking geen enkele ervaring met ICT of onvoldoende basisvaardigheden om ICT voor alledaagse taken te gebruiken. Dit varieert van minder dan 7% van 16 tot 65‑jarigen in Nederland, Noorwegen en Zweden, tot 23% of meer in Italië, Korea, Polen, Tsjechië en Spanje. Zelfs onder volwassenen met computervaardigheden scoorden de meesten laag voor het oplossen van problemen in high‑tech omgevingen.
• Niet meer dan 2,9 tot 8,8% van volwassenen heeft de hoogste mate van bekwaamheid in het oplossen van problemen in high‑tech omgevingen.

De link tussen bepaalde sociodemografische kenmerken en bestaande vaardigheden

• Volwassenen die een tertiaire opleiding hebben gevolgd scoren gemiddeld 36 punten hoger, wat gelijk staat aan vijf jaar schoolonderwijs, dan volwassenen die slechts lager middelbaar onderwijs hebben genoten, nadat ook andere kenmerken in overweging zijn genomen.
• De combinatie van een slechte beginopleiding en onvoldoende kansen om de bekwaamheden te verbeteren, kan voor een vicieuze cirkel zorgen, waarin een slechte bekwaamheid leidt tot minder ontwikkelingskansen en vice versa.
• Immigranten die een andere taal spreken, hebben een aanzienlijk lagere lees‑ en rekenvaardigheid en kunnen minder goed problemen oplossen in high‑tech omgevingen dan autochtone volwassenen met een eerste of tweede taal die ze als kind hebben geleerd, die ook de beoordelingstaal was, zelfs wanneer andere factoren in overweging zijn genomen.
• Terwijl oudere volwassenen over het algemeen minder bekwaam zijn dan hun jongere tegenhangers, kan dit verschil tussen de generaties in de onderzochte landen enorm variëren. Dit suggereert dat beleidsbepalingen en andere omstandigheden de factoren kunnen compenseren die voor een negatieve correlatie tussen belangrijke informatieverwerkende vaardigheden en de leeftijd zorgen.
• Mannen scoren beter voor rekenvaardigheid en het oplossen van problemen in high‑tech omgevingen dan vrouwen, maar het verschil is niet groot en wordt nog kleiner als andere factoren in overweging worden genomen. Bij jongere volwassenen is het bekwaamheidsverschil tussen mannen en vrouwen verwaarloosbaar.

Hoe deze vaardigheden op het werk worden gebruikt

• Het gebruik van vaardigheden op het werk beïnvloedt een aantal fenomenen op de arbeidsmarkt, zoals productiviteit en het salarisverschil tussen mannen en vrouwen.
• Het komt vaak voor dat meer bekwame werkers hun vaardigheden minder intensief op het werk gebruiken dan minder bekwame werkers. Dit wijst op een duidelijke mismatch tussen bekwaamheid in vaardigheden en het gebruik van de vaardigheden op het werk.
• Het beroep van een persoon zegt meer over het gebruik van vaardigheden op het werk dan zijn of haar opleidingsniveau of het soort arbeidscontract dat werd afgesloten.
• Ongeveer 21% van de werkers zijn te hoog opgeleid voor hun werk en 13% te laag, wat duidelijke gevolgen heeft voor salarissen en productiviteit.

Hoe vaardigheden ontwikkeld en gehandhaafd worden – en verloren raken

• De bekwaamheid in lezen, rekenen en het oplossen van problemen in high‑tech omgevingen is sterk afhankelijk van de leeftijd, met een piek rond het 30e levensjaar. Daarna neemt de bekwaamheid gestaag af, waarbij de oudste leeftijdsgroepen een lager bekwaamheidsniveau hebben dan de jongste. De afname van deze bekwaamheid over tijd heeft niet alleen te maken met het aantal en de kwaliteit van de kansen die personen gedurende hun hele leven hebben gehad om hun bekwaamheid te ontwikkelen en te handhaven (vooral, maar niet uitsluitend door opleiding en training), maar ook met de gevolgen van de biologische veroudering.
• Op nationaal niveau is er een duidelijke correlatie tussen deelname aan georganiseerde leeractiviteiten voor volwassenen en de gemiddelde bekwaamheid in belangrijke informatieverwerkende vaardigheden.
• Volwassenen die hun lees‑ en rekenvaardigheid vaker gebruiken en meer ICT gebruiken, zowel op het werk als daarbuiten, kunnen beter lezen, tellen en problemen oplossen, zelfs als rekening wordt gehouden met het opleidingsniveau. Deelname aan dergelijke activiteiten buiten het werk zorgt voor een nog betere bekwaamheid in deze vaardigheden dan deelname aan dergelijke activiteiten op het werk.

De relatie tussen bekwaamheid in vaardigheden en het economische en sociale welzijn

• Er bestaat een duidelijke relatie tussen goede lees‑ en rekenvaardigheid en bekwaamheid in het oplossen van problemen in high‑tech omgevingen en de kans op deelname aan de arbeidsmarkt en een baan met een hoger salaris.
• In alle landen hebben personen met een lage score voor leesvaardigheid vaker problemen met hun gezondheid dan personen met een hogere score. Ook geloven ze dat ze weinig invloed hebben op het politieke proces en zijn ze niet bij verenigingen of vrijwilligerswerk betrokken. In de meeste landen hebben personen met een lagere bekwaamheid ook de neiging andere mensen minder te vertrouwen.