OECD Multilingual Summaries

How's Life? 2017

Measuring Well-being

Summary in Dutch

Hoe is het leven? 2017

Meting van het welzijn

Samenvatting in het Nederlands

Hoe is het leven in 2017?

Waar bestaat een goed leven uit? Natuurlijk kan de rijkdom van de menselijke ervaring niet alleen in cijfers worden uitgedrukt, maar het is belangrijk dat de statistieken die ten grondslag liggen aan het openbare beleid niet alleen een weerslag zijn van de materiële levensomstandigheden van mensen, maar ook van de kwaliteit van hun leven. Dit omvat aspecten zoals de verandering van het leven na verloop van tijd, hoe het leven van verschillende bevolkingsgroepen verschilt en of het welzijn van vandaag ten koste gaat van de hulpmiddelen die in de toekomst nodig zijn. Deze vierde editie van ‘Hoe is het leven?’ heeft als doel om aan deze behoefte te voldoen en een beeld te schetsen van het welzijn van de mensen in de OESO‑ en partnerlanden.

Het leven is voor sommige mensen beter, maar diverse aspecten van het welzijn lopen achter

De financiële crisis heeft ernstige en langdurige gevolgen gehad voor het leven van mensen, met name voor hun werk. Als we de verandering van het welzijn sinds 2005 onderzoeken, lezen we in Hoofdstuk 1 dat de mensen er qua sommige aspecten op vooruit zijn gegaan, maar dat het tempo van de vooruitgang sinds de crisis is afgenomen, en dat diverse andere aspecten van het welzijn momenteel achter lopen. Het gezinsinkomen en de gemiddelde jaarinkomsten zijn sinds 2005 respectievelijk cumulatief met 7% en 8% toegenomen, maar dat is ongeveer de helft van de groeisnelheid die van 1995 tot 2005 werd opgetekend. Het percentage mensen dat geen toegang heeft tot sanitaire basisverzorging (dat in de meeste OESO‑landen al laag was) is met iets meer dan eenderde afgenomen, en meer mensen zeggen dat ze zich veilig voelen wanneer ze ’s avonds alleen op straat lopen. Ondanks het feit dat de gemiddelde levensverwachting in 2015 is afgevlakt, is deze waarde over het algemeen met nagenoeg twee jaar toegenomen.

Ondanks deze verbeteringen, lopen andere welzijnsaspecten achter. In nagenoeg de helft van alle OESO‑landen is de langdurige werkloosheid nog steeds hoger dan in 2005 en is de onzekerheid op de arbeidsmarkt ongeveer eenderde hoger dan toen deze waarde in 2007 voor het eerst werd gemeten. Vergeleken met de jaren voorafgaand aan de crisis, gaan er minder mensen naar de stembus, is de gemiddelde levenstevredenheid in de OESO iets afgenomen en is het percentage mensen dat zich ondersteund voelt door familie en vrienden met 3 procent afgenomen. De situatie van de hulpmiddelen die het welzijn op de lange termijn ondersteunen, blijft gemengd. Ook hier weer wordt de vooruitgang van sommige factoren (bijv. lagere broeikasgasemissies per hoofd van de bevolking, minder mensen die roken, meer investering in R&D en een meer geproduceerde economische activa) gecompenseerd door een verslechtering van andere factoren (bijv. toename van de schuldenlast van huishoudens in de meeste landen, afname van de financiële nettowaarde van overheden, toename van de zwaarlijvigheid en afname van het vertrouwen in de overheid).

De vele aspecten van ongelijkheid

Ongelijkheid heeft gevolgen voor alle aspecten van het leven. In Hoofdstuk 2 wordt de ongelijkheid op het gebied welzijn op verschillende manieren onderzocht, zoals de verschillen tussen de hoogste en de laagste welzijnsniveaus en de verschillen op basis van geslacht, leeftijd en onderwijsniveau. Uit deze informatie blijkt dat sommige maatschappijen gelijker zijn dan andere, terwijl er in alle OESO‑landen uitschieters van hoge en lage ongelijkheid bestaan. Deze ongelijkheden zijn bovendien interactief, wat de nadelen nog eens verergert. Mensen met de 20% hoogste inkomens melden tweemaal vaker dat ze tevreden zijn over hun leven vergeleken met mensen met de 20% laagste inkomens. En de mensen die het meest tevreden zijn over hun leven voelen zich gemiddeld ook viermaal gezonder vergeleken met de mensen die het minst tevreden over hun leven zijn. Veel mensen in de OESO‑landen hebben geen reserves om zichzelf tegen inkomensschokken te beschermen. Na drie maanden zonder inkomen komt meer dan eenderde van de mensen in armoede terecht, volgens het bewijsmateriaal uit 25 OESO‑landen.

Migranten staan voor grote welzijnsuitdagingen

Gemiddeld 13% van de bevolking in OESO‑landen is in het buitenland geboren. Migranten zijn zeer divers, zowel in de hele OESO‑zone als in individuele landen: van zeer hoogopgeleide professionals die nieuwe kansen zoeken tot mensen die oorlog en mensonterende situaties ontvluchten. In Hoofdstuk 3 wordt uitgelegd dat migranten in hun nieuwe thuislanden voor grote welzijnsuitdagingen staan. Het gemiddelde inkomen van migranten is 25% lager dan dat van de autochtone bevolking en het gemiddelde nettovermogen is 50% lager. Ook al maken migranten evenveel kans op een baan als autochtonen, toch zullen ze vaker buiten de normale kantooruren werken, laagbetaald werk verrichten en blootgesteld zijn aan risicovolle of schadelijke werkomstandigheden. Vaak is het ook zo dat de migranten niet in staat zijn om hun eigen vaardigheden goed in te zetten: nagenoeg 30% van alle migranten met een tertiaire graad is te hoog opgeleid voor het werk dat ze doen, vergeleken met 20% van autochtonen. Niet alleen kampen migranten met slechtere werkomstandigheden, ook hun woonomstandigheden zijn slechter. 1 op de 4 migranten meldt blootgesteld te zijn aan luchtverontreiniging en geluidsoverlast in de omgeving waarin ze wonen, vergeleken met 1 op de 5 autochtonen; en 41% van de migranten woont in ondermaatse of overvolle woningen, vergeleken met 27% van de autochtonen. Migranten melden ook een slechtere gezondheid, minder sociale ondersteuning en een lager subjectief welzijn dan de autochtonen in de meeste OESO‑landen die werden geëvalueerd. Er kan echter veel worden verbeterd aan de meting van het welzijn van migranten, vooral omdat de vragenlijsten voor huishoudens vaak niet bij de meest kwetsbare groepen terechtkomen.

Het verschil tussen de openbare instellingen en de mensen die ze dienen

De gestage teruggang van het aantal mensen dat in OESO‑landen naar de stembus gaan, wekt al jarenlang grote zorgen. In Hoofdstuk 4 staat informatie over andere manieren waarop de mensen zich gescheiden voelen van de openbare instellingen die hen dienen. Ruim de helft van alle mensen in de OESO is van mening dat hun regering ernstig corrupt is. Het vertrouwen in openbare instellingen is sinds 2005 gedaald. Slechts 33% van de mensen hebben het gevoel dat ze iets in te brengen hebben in de handelingen van de overheid. Deze leemte is nog groter voor de mensen die in het openbare leven het meest ondervertegenwoordigd zijn: mensen zonder een hoger middelbaar onderwijs hebben vaak minder het gevoel dat ze een inbreng hebben in de beslissingen over beleidsbepalingen vergeleken met mensen met een tertiaire opleiding. Het aantal mensen dat naar eigen zeggen heeft gestemd, is 13 procent lager voor de mensen met de laagste 20% inkomens vergeleken met de mensen met de hoogste 20% inkomens. Europeanen zijn over het algemeen tevreden over de manier waarop de verkiezingen worden georganiseerd, maar zijn een stuk minder tevreden over de beleidsbepalingen die gericht zijn op de verwijdering van ongelijkheid. De tevredenheid over de openbare onderwijs‑ en gezondheidsdiensten verschilt in de landen enorm, maar is vaak hoger bij mensen die deze diensten recentelijk hebben gebruikt. Dit suggereert dat ervaring belangrijk is voor het vormen van een persoonlijke mening.