OECD Multilingual Summaries

Aligning Policies for a Low-carbon Economy

Summary in Turkish

Düşük‑Karbon Ekonomisine Yönelik Politikaların Uyumlaştırılması

Türkçe Özet

İklim değişikliğinin ele alınması, benzeri görülmemiş bir küresel altyapıyı ve teknolojik dönüşümü öne çıkaracak acil politika eylemini gerektirir. Daha fazla ülke, temel iklim politikalarını hayata geçiriyor: düşük‑karbonlu sürdürülebilir teknolojilerde inovasyon için karbon fiyatlandırması ve piyasa temelli enstrümanlar, düzenleyici müdahale ve hedefe yönelik destek. Ancak küresel seragazı emisyonları hızla ortaya çıkmıştır; ciddi boyutta ve geri dönülemez iklim değişikliği etkilerinden kaçınmayı zorlaştıran çok yüksek bir seyirde gitmektedir.

Etkili bir iklim politikasının önünde birtakım engeller bulunuyor. En önemliler arasında mevcut politika çerçevelerinin ve ekonomik menfaatlerin fosil yakıtlara ve karbon‑yoğunluklu faaliyetlere doğru kaydırılıyor olması gerçeği yatmaktadır zira kömür, petrol ve doğal gaz yüzyıllardır ekonomik kalkınmanın ateşleyici gücü olmuştur. Bu da, kasıtlı veya kasıtsız olarak mevcut politika çerçeveleri ile iklim hedefleri arasında uyumsuzluk oluşturarak düşük‑karbon yatırımı ile tüketim tercihlerinin önünde engel oluşturmaktadır.

Bu rapor, düşük‑karbon ekonomisine geçişte temel önem taşıyan alanlardaki iklim hedeflerine uyum konusunda geniş çaplı ilk teşhisi ifade etmektedir. Finans, vergilendirme, ticaret politikaları, inovasyon ve adaptasyon gibi politika alanlarının yanısıra bilhassa elektrik, kentsel mobilite ve arazi kullanımı olarak üç sektördeki birtakım uyumsuzluklara işaret etmektedir.

Bu politikaların düşük‑karbon ekonomisiyle uyumlu hale getirilmesi, iklim eylemini kolaylaştırmanın ötesinde daha ilerici vergi yasaları, büyüme yanlısı uzun vadeli altyapı yatırımları ile daha temiz hava ve daha iyi sağlık şartlarını ve daha çok çeşitlendirilmiş enerji tedariğini destekleyen enerji ve ulaştırma sistemleri de dahil olmak üzere daha geniş bir reform gündemine, daha dirençli ve kapsayıcı bir büyümeye katkı yapmaktadır.

Daha iyi iklim ve daha iyi büyüme için daha iyi bir politika uyumlaştırması

Sürdürülebilir düşük‑karbon yatırımının ve finansmanının ölçeğini yükseltin. Altyapıdaki yeni yatırımların bir yandan iklim gündemini desteklerken diğer yandan ekonomik kalkınmaya destek sağlamasını güvence altına alacak acil ve benzeri görülmemiş bir fırsat bulunmaktadır. Düşük karbona geçmenin kısa vadedeki ilave maliyetleri, genel altyapı için gereken finansmanın sadece bir kısmını karşılayacaktır. Hiçbir sermaye eksikliği bulunmamakta fakat yeni finansman kaynaklarının seferber edilmesi gerekmektedir. Finansal istikrar, düşük‑karbon da dahil olmak üzere her türlü yatırımın ön şartıdır. Ancak finansal yönetmelikler uzun vadeli finansman sağlanmasını kasıtsız olarak sınırlı tutabilir. Finansman sektöründeki mevcut kuralların potansiyel etkisinin ele alınması, düşük‑karbon altyapısına yönelik yatırımların kilidini açabilir. Hükumetlerin seragazı yoğunluklu faaliyetlerdeki yatırımlara verdikleri desteği yeniden değerlendirmeleri kaydıyla kamu finansmanı ve yatırımı aynı zamanda düşük‑karbona geçişte katalizör rolü oynayabilir ve iklim hedeflerini kamu tedarikine ve resmi kalkınma yardımlarına kanalize edebilir.

Tek başına enerjinin ötesinde vergilendirmeye bakın. Fosil yakıt üretimini ve kullanımını öne çıkaran sübvansiyonlar ve vergi harcamaları, düşük‑karbondaki inovasyonu yavaşlatmakta ancak halihazırdaki düşük petrol fiyatları da reform için bir fırsat sunmaktadır. Diğer vergiler ve vergi hükümleri (örn. emlak vergileri, muhtelif kurumsal gelir vergisi hükümleri), karbon‑yoğun tercihleri teşvik edebileği için daha yakından incelenmeyi hak ediyor. Örneğin şirket arabalarının vergi işlemleri, OECD ülkelerinde daha fazla CO2 emisyonunu teşvik ediyor. Hükumetlerin ayrıca düşük‑karbona geçişin vergi gelirleri üzerindeki etkisini de öngörmeleri gerekiyor.

Düşük‑karbon inovasyonunu daha geniş ölçekte teşvik edin. İddialı temel iklim politikası enstrümanları konusunda hükumetlerin net ve inanılır biçimde kararlılığı, düşük‑karbon inovasyonu için önemli bir teşviktir. Düşük‑karbona geçiş, inovasyonda ve gelişmekte olan işletmelerde sıçramanın ve beceriler ile işgücünde paralel bir kaymanın önünü açabilir ‑ ve bazı durumlarda da açmıştır. Düşük‑karbona geçişe dair inovasyon, yeni işletmelerin oluşturulmasıyla, eskilerin yeniden yapılandırılmasıyla veya aşamalı olarak kaldırılmasıyla, yeni teknolojilerin ve iş modellerinin yanısıra inovasyonların yaygın bir şekilde benimsenmesine yönelik doğru destek çerçevelerinin ortaya çıkışıyla ilgilidir. Bu da vasıflardaki potansiyel açıkların öğretimle, eğitimle ve işgücü piyasası politikalarıyla ele alınmasını gerektirir.

İklim dostu uluslararası ticareti ve yurtiçinde karar alınmasını teşvik edin. Uluslararası ticaret rejiminin kendisi, hükumetlerin iddialı iklim politikaları izlemelerini engellemez fakat bazı uluslararası ticaret engelleri bu iklim hedeflerine zarar verebilir. Örneğin ithalat vergileri, düşük‑karbona geçiş için gereken birtakım teknolojilerin ticaretinin yapılmasını hala cezalandırmaktadır. Halen görüşülmekte olan Çevre Malları Sözleşmesi, diğer sonuçlar arasında iklim etkisini hafifletme çabalarının maliyetlerini azaltmaya yardımcı olacaktır. Düşük‑karbon teknolojilerinin yurtiçi imalatçılarını tercih ederek daha yeşilci büyümeyi teşvik eden birçok ülkenin dikkat göstermesi gerekmektedir. Bu tedbirlerle uluslararası ticaretin kısıtlandığı yerde, genel yatırımlar ve sürdürülebilir teknolojilerin kullanımı zarar görebilir.

Elektrikteki karbonu çıkarın. Enerji sistemlerindeki karbonun başarıyla çıkarılmasında elektrik yatmaktadır. Ancak düzenlemeleri gevşetilen elektrik piyasaları, yüksek sermaye maliyetli, düşük‑karbonlu teknolojilere yatırım için ihtiyaç duyulan uzun vadeli piyasa sinyalini vermemektedir. Düşük karbon çözümlerine yönelik rekabetçi ve zamanında yatırımların güvence altına alınması, uzun vadeli tedarik sözleşmeleri gibi yeni piyasa düzenlemelerinin yanısıra güçlü ve istikrarlı bir CO2 fiyat sinyalini gerektirecektir. Daha fazla rekabet yaptırılmasını gözönünde bulunduran ve düzenlenmiş sistemleri bulunan idari birimlerin, düşük‑karbon teknolojilerine yatırımı engellemekten çok teşvik eden piyasa düzenlemelerini benimsemeleri gerekir.

Sürdürülebilir kentsel mobiliteyi seçin. Büyük ölçüde fosil yakıtlara dayanan mevcut taşımacılık sistemleri, özellikle kentsel ortamlarda çok yüksek düzeyde çevre maliyetleri (iklim değişikliği, gürültü, hava kirliliği) getirmektedir. Politika müdahalesinin enerji verimliliği daha etkin ve karbon‑yoğunluğu daha düşük bir mobilite sağlaması gerekiyor. Birçok şehirde arazi kullanımı ve taşımacılık planlaması çok kötü bir şekilde koordine edilmekte ve özel araçların daha yaygın kullanılması teşvik etmektedir. Farklı hükumet ve paydaş düzeylerindeki politika eylemlerinin uyumlaştırılması, düşük‑karbon mobilitesinin sağlanmasında çok yararlı olabilir. Düşük‑karbon seçimlerini yaparken yerel hükumetlere daha fazla finansal veya politik rahatlık sağlamak için ulusal çerçeveler ve yasalar da gözden geçirilebilir.

Sürdürülebilir arazi kullanımı için teşvikleri güçlendirin. Sürdürülebilir arazi yönetimi uygulamaları ‑ ormanların kaybında azalma, bozulan arazilerin geri kazanılması, düşük‑karbonlu tarım uygulamaları, topraklarda ve ormanlarda karbonlara daha fazla el konulması ‑ seragazı emisyonlarının azaltılmasına büyük bir etki yaparken gıda talebine de cevap verebilir. Bunlar aynı zamanda eko‑sistemleri korumak suretiyle ekonomilerimizin iklim değişikliği karşısındaki direncini de artırabilir. Bu da hafifleştirme, adaptasyon, tarım, gıda güvenliği, ormancılık ve çevre politikaları arasındaki ambarları yıkan, bütünleşik bir yaklaşım gerektirir. Daha spesifik olmak gerekirse ülkeler, çevreye zararlı tarım sübvansiyonlarını kaldırmak, eko‑sistem hizmetlerine değer vermek, ormanları korumak ve gıda atıklarını en aza indirmek için kendileri çaba gösterebilirler.

Düşük‑karbona geçişin sağlanması.

Eğer hükumetin bütün bakanlıkları kendilerinin mukabil portföylerinde yer alan düşük‑karbona geçişle ilgili önemli uyumsuzlukları tespit ederse iklim politikası daha etkili olabilir. Dolayısıyla iddialı bir iklim eylem planının, hükumet genelinde politika oluşturulmasına yönelik yeni yaklaşımlara ihtiyacı olacaktır.

Ulusal düzeyin ötesinde politikaların ülkeler genelinde daha uyumlu hale getirilmesi, aynı zamanda etkinliği artırabilir ve potansiyel rekabet çarpıklıklarına dair endişeleri hafifletebilir. Seragazı azaltımlarına dair küresel bir sözleşme yapılması bu yönde güçlü bir sinyal verecektir.