OECD Multilingual Summaries

PISA 2018 Results (Volume I)

What Students Know and Can Do

Summary in Greek

PISA 2018 Αποτελέσματα (Τόμος I)

Τι ξέρουν και τι μπορούν να κάνουν οι μαθητές

Περίληψη στα ελληνικά

Ο αναγνωστικός εγγραμματισμός είναι απαραίτητος για πολλές από τις ενέργειες των ανθρώπων, όπως για να ακολουθήσουν τις οδηγίες σε εγχειρίδιο χρήσης, για να βρουν την απάντηση στις ερωτήσεις ποιος, τι, πότε, που και γιατί σε σχέση με ένα συμβάν ή ακόμα για να επικοινωνήσουν με άλλους ανθρώπους όσον αφορά ένα συγκεκριμένο σκοπό ή συναλλαγή. Το πρόγραμμα PISA αναγνωρίζει ότι οι εξελισσόμενες τεχνολογίες έχουν αλλάξει τους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι διαβάζουν και ανταλλάσσουν πληροφορίες στο σπίτι, στο σχολείο ή στο χώρο εργασίας. Η ψηφιοποίηση είχε ως αποτέλεσμα την εμφάνιση και τη διάθεση νέων μορφών κειμένων κάθε μεγέθους, από συνοπτικά (μηνύματα κειμένου, αποτελέσματα μηχανών αναζήτησης με σημασιολογική επισήμανση) έως μακροσκελή (πολυσέλιδοι ιστότοποι με καρτέλες, αρχειακό υλικό που σαρώθηκε από μικροφωτοδελτία). Ανταποκρινόμενα σε αυτές τις εξελίξεις τα εκπαιδευτικά συστήματα εντάσσουν όλο και περισσότερο τον ψηφιακό (αναγνωστικό) εγγραμματισμό στα προγράμματα διδασκαλία τους.

Ο αναγνωστικός εγγραμματισμός (Κατανόηση Κειμένου) ήταν το κύριο γνωστικό αντικείμενο που αξιολογήθηκε στο PISA 2018. Το PISA 2018 διεξήχθη με τη χρήση υπολογιστών στις περισσότερες από τις 79 συμμετέχουσες χώρες και οικονομίες, και περιλάμβανε νέες μορφές κειμένων και αξιολόγησης χάρις στην ψηφιακή παροχή περιεχομένου. Στόχος της δοκιμασίας ήταν η αξιολόγηση του αναγνωστικού εγγραμματισμού στο ψηφιακό περιβάλλον, διατηρώντας παράλληλα την ικανότητα μέτρησης των τάσεων στον αναγνωστικό εγγραμματισμό των περασμένων δύο δεκατιών. Στο PISA 2018 ο αναγνωστικός εγγραμματισμός ορίζεται ως η ικανότητα του αναγνώστη να κατανοεί τα κείμενα, να τα χρησιμοποιεί, να τα αξιολογεί, να προβληματίζεται πάνω σε αυτά και να ενασχολείται με αυτά, έτσι ώστε να επιτυγχάνει τους στόχους του, να διευρύνει τις γνώσεις του, να αναπτύσσει τις δυνατότητές του και να συμμετέχει στην κοινωνική ζωή.

Τι ξέρουν και τι μπορούν να κάνουν οι μαθητές: κύρια συμπεράσματα

στην Κατανόηση Κειμένου

• Το Πεκίνο, η Σαγκάη, οι επαρχίες Τσιανγκσού (Jiangsu) και Τσετσιάνγκ (Zhejiang) στην Κίνα και η Σιγκαπούρη σημείωσαν σημαντικά υψηλότερες επιδόσεις στην Κατανόηση Κειμένου σε σχέση με όλες τις άλλες χώρες/οικονομίες που συμμετείχαν στο PISA 2018. Η Εσθονία, ο Καναδάς, η Φινλανδία και η Ιρλανδία ήταν οι χώρες μέλη του ΟΟΣΑ με τις υψηλότερες επιδόσεις στην Κατανόηση Κειμένου.
• Περίπου το 77% των μαθητών, κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ, επιτυγχάνει τουλάχιστον το επίπεδο 2 στον αναγνωστικό εγγραμματισμό. Κατ’ελάχιστον στο επίπεδο αυτό οι εν λόγω μαθητές είναι σε θέση να αναγνωρίζουν την κεντρική ιδέα ενός κειμένου μέτριου μήκους, να ανευρίσκουν πληροφορίες βάσει σαφώς διατυπωμένων, αν και μερικές φορές περίπλοκων, κριτηρίων και μπορούν να προβληματίζονται πάνω στην πρόθεση και τη μορφή των κειμένων όταν αυτό τους ζητείται με σαφήνεια. Πάνω από το 85% των μαθητών στο Πεκίνο, τη Σαγκάη, την Τσιανγκσού και την Τσετσιάνγκ (Κίνα), την Εσθονία, την Ιρλανδία, τον Καναδά, το Μακάο (Κίνα), την Πολωνία, τη Σιγκαπούρη, τη Φινλανδία και το Χονγκ Κονγκ (Κίνα) κατατάσσεται σε αυτό ή σε υψηλότερο επίπεδο.
• Σχεδόν το 8,7% των μαθητών, κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ, έχει τις υψηλότερες επιδόσεις στην Κατανόηση Κειμένου, δηλαδή επιτυγχάνει το επίπεδο 5 ή 6 στη δοκιμασία Κατανόησης Κειμένου. Στα επίπεδα αυτά οι μαθητές είναι σε θέση να κατανοούν μακροσκελή κείμενα, να χειρίζονται αφηρημένες ή μη αναμενόμενες έννοιες και να διακρίνουν μεταξύ του γεγονότος και της γνώμης, βασιζόμενοι σε έμμεσες υποδείξεις που αφορούν είτε το περιεχόμενο είτε την πηγή της πληροφορίας. Σε 20 εκπαιδευτικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένων 15 από τις χώρες του ΟΟΣΑ, πάνω από το 10% των δεκαπεντάχρονων μαθητών είχε τις υψηλότερες επιδόσεις.

στα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες

• Κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ, το 76% των μαθητών επιτυγχάνουν το επίπεδο 2 και άνω στο μαθηματικό εγγραμματισμό. Κατ’ελάχιστον στο επίπεδο αυτό οι εν λόγω μαθητές μπορούν να ερμηνεύουν και να αναγνωρίζουν, χωρίς ακριβείς οδηγίες, πώς μια (απλή) κατάσταση μπορεί να αναπαρασταθεί με μαθηματικό τρόπο (π.χ. να συγκρίνουν τη συνολική διαδρομή μεταξύ δύο εναλλακτικών δρόμων ή να μετατρέπουν τις τιμές σε διαφορετικό νόμισμα). Όμως, σε 24 χώρες και οικονομίες πάνω από το 50% των μαθητών δεν κατάφεραν να φτάσουν στο επίπεδο αυτό.
• Περίπου ένας στους έξι δεκαπεντάχρονους μαθητές στο Πεκίνο, τη Σαγκάη, την Τσιανγκσού και την Τσετσιάνγκ στην Κίνα (16,5%) και περίπου ένας στους εφτά μαθητές στη Σιγκαπούρη (13,8%) κατατάσσονται στο επίπεδο 6 στα Μαθηματικά, που είναι το υψηλότερο επίπεδο εγγραμματισμού του PISA. Οι μαθητές αυτοί επιδεικνύουν ανώτερη μαθηματική σκέψη. Κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ μόνο το 2,4% των μαθητών επιτυγχάνουν αυτό το επίπεδο.
• Κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ, το 78% των μαθητών κατατάσσονται στο επίπεδο 2 ή άνω στον επιστημονικό εγγραμματισμό. Κατ’ελάχιστον οι εν λόγω μαθητές μπορούν να αναγνωρίζουν τη σωστή ερμηνεία οικείων επιστημονικών φαινομένων και μπορούν να χρησιμοποιούν τη γνώση αυτή για να εντοπίζουν, σε απλές καταστάσεις, την εγκυρότητα ενός συμπεράσματος βάση των διαθέσιμων δεδομένων. Πάνω από το 90% των μαθητών στο Πεκίνο, τη Σαγκάη, την Τσιανγκσού και την Τσετσιάνγκ (Κίνα) (97,9%), το Μακάο (Κίνα) (94,0%), την Εσθονία (91,2%) και τη Σιγκαπούρη (91,0%) επιτυγχάνουν το επίπεδο αυτό.

Τάσεις στην επίδοση των μαθητών

• Κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ, οι μέσες επιδόσεις στον αναγνωστικό, στον μαθηματικό και στον επιστημονικό εγγραμματισμό παρέμειναν σταθερές μεταξύ του 2015 και του 2018.
• Όμως, μεγάλη είναι η διαφοροποίηση των επιδόσεων μεταξύ του 2015 και του 2018 ανάμεσα στις χώρες/οικονομίες. Για παράδειγμα, οι μέσες επιδόσεις στα μαθηματικά βελτιώθηκαν σε 13 χώρες/οικονομίες (Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιορδανία, Ισλανδία, Κατάρ, Λεττονία, Μακάο [Κίνα], Μαυροβούνιο, Περού, Πολωνία, Σλοβακία και Τουρκία), μειώθηκαν σε 3 χώρες/οικονομίες (Μάλτα, Ρουμανία και Κινεζική Ταϊπέι) και παρέμειναν σταθερές στις υπόλοιπες 47 συμμετέχουσες χώρες/οικονομίες.
• Σε επτά χώρες/οικονομίες σημειώθηκε βελτίωση, κατά μέσο όρο, στον αναγνωστικό, μαθηματικό και επιστημονικό εγγραμματισμό των μαθητών καθόλη τη διάρκεια της συμμετοχής τους στο PISA (Αλβανία, Κατάρ, Κολομβία, Μακάο [Κίνα], Μολδαβία, Περού και Πορτογαλία). Εφτά χώρες παρουσίασαν μείωση της μέσης επίδοσης στο σύνολο των τριών γνωστικών αντικειμένων (Αυστραλία, Ισλανδία, Κάτω Χώρες, Κορέα, Νέα Ζηλανδία, Σλοβακία και Φινλανδία).
• Κατά την περίοδο μεταξύ του 2003 και του 2018 στη Βραζιλία, την Ινδονησία, το Μεξικό, την Ουρουγουάη και την Τουρκία εγγράφτηκαν πολύ περισσότεροι δεκαπεντάχρονοι στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση χωρίς να υποβαθμιστεί η ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης.

Σε όλο τον κόσμο το ποσοστό των δεκαπεντάχρονων μαθητών που επιτυγχάνουν το βασικότερο επίπεδο αναγνωστικού εγγραμματισμού (τουλάχιστον το επίπεδο 2 της κλίμακας του PISA) κυμαίνεται από σχεδόν 90% στο Πεκίνο, τη Σαγκάη, την Τσιανγκσού και την Τσετσιάνγκ (Κίνα), την Εσθονία, το Μακάο (Κίνα) και τη Σιγκαπούρη έως κάτω από 10% στην Καμπότζη, τη Σενεγάλη και τη Ζάμπια (χώρες που συμμετείχαν για πρώτη φορά στην πρωτοβουλία του ΟΟΣΑ «PISA για την ανάπτυξη» το 2017). Το ποσοστό των δεκαπεντάχρονων μαθητών που κατατάσσονται στα ελάχιστα επίπεδα μαθηματικού εγγραμματισμού (τουλάχιστον στο επίπεδο 2) διαφέρει ακόμα περισσότερο, από 98% στο Πεκίνο, τη Σαγκάη, την Τσιανγκσού και την Τσετσιάνγκ (Κίνα) έως 2% στη Ζάμπια. Κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ, περίπου ένας στους τέσσερις δεκαπεντάχρονους δεν έφτασε το ελάχιστο επίπεδο αναγνωστικού ή μαθηματικού εγγραμματισμού. Τα ποσοστά αυτά δείχνουν ότι όλες οι χώρες πρέπει να καταβάλουν ακόμα πολλές προσπάθειες προκειμένου να επιτύχουν τον παγκόσμιο στόχο για την ποιοτική εκπαίδευση έως το 2030, όπως ορίζεται στο Στόχο Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ που αφορά την εκπαίδευση.