OECD Multilingual Summaries

OECD Skills Outlook 2015

Youth, Skills and Employability

Summary in Dutch

OESO Vooruitzichten voor vaardigheden 2015

Jeugd, vaardigheden en inzetbaarheid

Samenvatting in het Nederlands

In 2013 hadden 39 miljoen 16 tot 29‑jarigen in de OESO‑landen geen scholing, geen werk en geen stage (ook wel NEETs genoemd: not employed, in education or training). Dit is 5 miljoen meer dan vóór de economische crisis van 2008. En de schattingen voor 2014 vertonen weinig verbetering. De cijfers zijn met name hoog in Zuid‑Europese landen die het ergste door de crisis zijn geraakt. In Griekenland en Spanje bijvoorbeeld, was ruim 25% van alle jonge volwassenen in 2013 een NEET. Nog zorgwekkender is dat ca. de helft van alle NEETs, ofwel zo'n 20 miljoen jonge mensen, niet naar school gaat en niet op zoek is naar werk. Dit betekent dat deze jonge mensen niet door de onderwijs‑, sociale en arbeidsmarktsystemen in hun land worden opgevangen.

Niet alleen gaat het hier dus om een persoonlijke catastrofe voor de betroffen individuen, maar ook om een verspilde investering, omdat de vaardigheden die ze tijdens het onderwijs hebben vergaard niet productief worden ingezet. Ook worden deze jonge mensen mogelijk een last voor hun landen gezien de lagere belastinginkomsten, de hogere onderhoudsuitkeringen en de sociale instabiliteit die het gevolg zijn van werkloosheid en uitzichtloosheid. Jonge mensen moeten de basis zijn voor economische groei, geen potentiële last.

Wat is de grondoorzaak van deze onacceptabele verspilling van het menselijke potentieel? Eén van de redenen is dat te veel jonge mensen hun school verlaten zonder dat ze over de juiste vaardigheden beschikken, zodat ze moeilijk werk kunnen vinden. Volgens het onderzoek naar de vaardigheden van volwassenen, binnen het kader van het OESO‑programma voor de internationale beoordeling van de vaardigheden van volwassenen (PIAAC), heeft 10% van alle schoolverlaters slechte taalvaardigheden en 14% slechte rekenvaardigheden. Ruim 40% van de jongeren die van school zijn gegaan voordat ze hun middelbare school hebben afgemaakt, heeft slechte reken‑ en taalvaardigheden.

Bovendien verlaten te veel jonge mensen het onderwijs met weinig of geen werkervaring. Minder dan 50% van de leerlingen in het beroepsonderwijs en minder dan 40% van de leerlingen in academische opleidingen in de 22 OESO‑landen en regio's die deel uitmaakten van het onderzoek naar de vaardigheden van volwassenen profiteren van enige vorm van werkplekleren.

Zelfs voor jonge mensen die over goede vaardigheden beschikken is het moeilijk om werk te vinden. Veel bedrijven vinden het te duur om mensen aan te nemen die geen werkervaring hebben. Feit is dat jonge mensen twee maal zo vaak werkloos zijn dan volwassenen van primaire leeftijd.

Maar zelfs die jonge mensen die er wel in slagen om de arbeidsmarkt te betreden worden gehinderd door geïnstitutionaliseerde obstakels voor de ontwikkeling van hun vaardigheden en loopbanen. Eén op de vier jonge mensen in werk heeft bijvoorbeeld een tijdelijke contract. Deze werkers maken doorgaans minder gebruik van hun vaardigheden en krijgen minder trainingskansen dan werknemers met een vast contract. Ondertussen is 12% van de jonge mensen in werk te hoog opgeleid voor het werk dat ze doen. Dit betekent dat sommige vaardigheden niet worden ingezet en dat de werkgevers niet volop profiteren van de gedane investering in deze jonge mensen.

Gezien de langzame economische groei die voor veel OESO‑landen, en dan met name Europese landen, voor de komende paar jaar wordt voorspeld, zal deze situatie niet snel verbeteren. Wat kunnen we er in de tussentijd aan doen?

Alle jonge mensen moeten hun school verlaten met gevarieerde en relevante vaardigheden

Jonge mensen moeten over veel verschillende vaardigheden beschikken, zoals cognitieve, sociale en emotionele, om op alle vlakken van hun leven succesvol te kunnen zijn. Het OESO‑programma voor internationale studentbeoordeling (PISA) wijst op de sterke band die er bestaat tussen goed kleuteronderwijs en betere prestaties bij het lezen, rekenen en wetenschappelijk denken later, vooral onder kansarme studenten. De overheden kunnen goed kleuteronderwijs voor alle kinderen verzorgen om de ongelijkheid van de onderwijsresultaten te reduceren en om elk kind een goede start in het onderwijstraject te geven.

De leerkrachten en de schoolleiding kunnen ook in een vroeg stadium de slecht presterende kinderen identificeren, zodat zij de support of speciale programma's aangeboden krijgen waarmee ze leren lezen, rekenen en hun wetenschappelijke, sociale en emotionele vaardigheden kunnen ontwikkelen, zodat ze geen schoolverlaters worden.

Hulp aan schoolverlaters om werk te vinden

Het onderwijs en het bedrijfsleven kunnen samenwerken om te verzekeren dat leerlingen de vaardigheden verkrijgen die op het werk nodig zijn en dat die vaardigheden meteen vanaf het begin van het arbeidsleven van jonge mensen worden ingezet. Werplekleren kan deel uitmaken van het beroepsonderwijs en van academische onderwijsprogramma's voor na de middelbare school. Dit soort onderwijs is goed voor de studenten en de werkgevers: de studenten krijgen werkervaring en verschillende vaardigheden (waaronder ook sociale en emotionele vaardigheden, zoals communicatie en samenwerking met anderen) die op het werk worden gewaardeerd; en werkgevers leren potentiële nieuwe werknemers goed kennen, die ze volgens hun eigen standaard hebben getraind.

Verwijdering van institutionele obstakels voor de jeugdwerkgelegenheid

Aangezien veel jonge mensen de arbeidsmarkt met tijdelijke contracten betreden, is het belangrijk zeker te stellen dat deze tijdelijke banen 'traptreden' zijn naar meer stabiel werk. De tijdelijke contracten mogen zich niet aaneenrijgen en de kans vergroten dat jonge mensen werkloos worden. De voorzieningen die gericht zijn op baanzekerheid en het voor bedrijven duur maken om tijdelijke contracten in vaste contracten om te zetten, moeten worden herzien. Het minimumloon, de belastingen en sociale bijdragen moeten allemaal worden herzien en zo nodig worden aangepast, zodat het voor werkgevers minder duur wordt om jonge mensen met weinig werkervaring in dienst te nemen.

Identificatie van en hulp aan de NEETs zodat ze weer actief worden

De overheden moeten de miljoenen jonge mensen identificeren die NEET zijn en moeite hebben om de arbeidsmarkt te betreden of niet langer gemotiveerd zijn. Arbeidsbureaus, sociale instellingen en onderwijs‑ en trainingsprogramma's kunnen jongeren helpen een baan of enige vorm van aangepast onderwijs en training te vinden. Een systeem van wederzijdse verplichtingen voor jonge mensen en werkgelegenheids‑ en onderwijsinstellingen kan deze NEETs identificeren en hulp bieden. Voor de ontvangen sociale uitkeringen kunnen jonge mensen worden verplicht om zich bij sociale instellingen of arbeidsbureaus aan te melden, zodat ze stappen kunnen ondernemen om zich op de arbeidsmarkt voor te bereiden, zoals ook deelname aan hoger onderwijs en training.

Een betere match tussen de vaardigheden van jonge mensen en banen

Anticipatie op de vaardigheden die op de arbeidsmarkt nodig zijn en een systeem om deze vaardigheden door onderwijs en training te ontwikkelen, reduceren de kans dat de vaardigheden van jonge mensen en de werkvereisten niet met elkaar overeenkomen. En aangezien veel werkgevers het moeilijk vinden om de vaardigheden van nieuwe jonge arbeidskrachten te beoordelen, met name in landen met complexe onderwijssystemen, kunnen onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven met elkaar samenwerken aan het ontwerp van een kwalificatieraamwerk waarmee de eigenlijke vaardigheden van schoolverlaters duidelijk worden aangegeven.