OECD Multilingual Summaries

Global Outlook on Financing for Sustainable Development 2019

Time to Face the Challenge

Summary in Dutch

Internationale Vooruitzichten over de financiering van duurzame ontwikkeling 2019

Tijd om de uitdaging aan te gaan

Samenvatting in het Nederlands

De Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen en de Agenda 2030 hebben de mondiale ambities opnieuw gedefinieerd: het creëren van een betere wereld voor iedereen is een collectieve verantwoordelijkheid. Naarmate de tijd verstrijkt, wordt deze taak urgenter. Uitdagingen zoals extreme armoede en klimaatverandering kunnen alleen worden opgelost door een wereldwijde, collectieve respons.

De Addis Ababa Action Agenda (AAAA) vormt het kader voor de financiering van deze collectieve ambities. Allerlei overheden, bedrijven, stichtingen en individuen werken hiervoor met elkaar samen om meer financiële middelen op een meer gecoördineerde wijze te mobiliseren. Het doel is economische groei die het welzijn van mensen vergroot en het milieu beschermt, met name in opkomende landen.

Feit is echter dat drie jaar nadat de AAAA in 2015 werd ondertekend, de beloofde toename van de beschikbare financiële middelen voor het realiseren van ontwikkelingsdoelstellingen is uitgebleven. Overheidsinkomsten zijn de voornaamste financieringsbron voor deze ontwikkeling waar USD 4,3 triljoen voor nodig zijn. Deze inkomsten zijn in landen met lage inkomens gemiddeld onder de BNP‑drempel van 15% gebleven. Dit is de drempel die nodig wordt geacht, wil een staat doeltreffend functioneren.

Het is verontrustend dat de algehele stroom van externe middelen naar opkomende landen is afgenomen. Met name particuliere investeringen hebben een sterke daling vertoond. De directe buitenlandse investeringen (FDI) zijn in 2016‑17 met 30% gedaald tot USD 750 miljard. Bovendien is de projectfinanciering in het eerste kwartaal van 2018 met wel 30% afgenomen. Deze trend is alarmerend. Andere belangrijke geldstromen zijn stabiel, maar blijven in vergelijking klein. De geldbedragen die door migranten naar hun thuisland worden gestuurd bereikten in 2017 een recordhoogte van USD 466 miljard. De officiële ontwikkelingshulp was met USD 146,6 miljard in 2017 constant gebleven, ondanks de fiscale druk in de ontwikkelde landen. Tot slot droeg filantropie van 2013 tot 2015 gemiddeld USD 7,9 miljard per jaar bij. Innovatieve financiering speelt hierbij slechts een kleine rol, maar de trend is stijgend.

De afnemende financiering voor duurzame ontwikkeling is niet alleen een risico voor opkomende landen, het is een wereldwijde bedreiging. Als het niet mogelijk is om een duurzame en vreedzame welvaart voor alle mensen ter wereld te realiseren, dan heeft dat gevolgen voor ons allemaal.

De eerste editie van deze Internationale Vooruitzichten over de financiering voor duurzame ontwikkeling vraagt daarom om een urgente en doortastende uitvoering van de AAAA en het nakomen van de beloften van Agenda 2030 in het binnen‑ en buitenland. De mobilisatie van meer financiële middelen voor de opkomende landen is niet voldoende. Ook moet de kwaliteit, ofwel de werkelijke duurzame ontwikkeling van alle financieringen worden verbeterd.

Deze Internationale Vooruitzichten hebben drie verbeterpunten geïdentificeerd. Ten eerste: er is behoefte aan betere indicatoren en instrumenten om het volume van de financiële stromen en hun afstemming met de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen te beoordelen. De metingen moeten verder reiken dan alleen ontwikkelingshulp en moeten alle financieringsbronnen omvatten. Bovendien moeten deze stromen worden getraceerd naar specifieke Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen. Een dollar die is geïnvesteerd in het tegengaan van vervuiling mag bijvoorbeeld niet op dezelfde wijze worden geteld als een dollar die in schone energie wordt gestoken. Er moet een cultuur van evaluatie en impact worden ontwikkeld om de eigenlijke inzet van de hulpmiddelen te begrijpen, evenals de compromissen en synergieën. Het rapport vraagt dus om een nieuw transparantie‑initiatief als eerste stap voor het overbruggen van deze leemtes.

Ten tweede zijn beleidshervormingen nodig om de triljoenen goed te investeren, bijvoorbeeld het ontwikkelen van incentives, zodat een groter aandeel van de beschikbare financiële middelen in duurzame ontwikkelingsprojecten wordt geïnvesteerd. Dit betekent dat de ontwikkelingslanden ondersteund moeten worden om volop van de financieringsopties te profiteren. De leveranciers van financiële middelen moeten aan hogere normen voldoen en schadelijke praktijken, zoals belastingontduiking of ‑ontwijking, voorkomen. Bovendien moet er een beter, samenhangend beleid komen voor de duurzame ontwikkeling van de thuislanden van de leveranciers, bijvoorbeeld door belastingregelingen en investeringskaders. Ook moet het goedkoper worden om geld over te maken.

Ten derde moeten we de coördinatie van alle stakeholders verbeteren, voor een betere uitlijning van de vraag en het aanbod van financiering voor duurzame ontwikkeling. Vooral de ontwikkelingsstrategieën van landen moeten beter aan de beschikbare financieringsmiddelen worden gekoppeld. Er bestaan nu al diverse diagnostische hulpmiddelen en richtlijnen om dergelijke strategieën te ontwikkelen en de bijpassende hulpmiddelen te identificeren, maar de coördinatie hiervan in de verschillende landen laat te wensen over. Deze Internationale Vooruitzichten roept donors op om de landen op meer samenhangende wijze te ondersteunen bij het ontwikkelen van de geïntegreerde nationale financiële kaders conform de AAAA.

De ambitieuze wijzigingen die zijn uiteengezet in deze eerste editie van de Internationale Vooruitzichten dienen ter ondersteuning van de door de VN geleide inspanningen om de Agenda 2030 en de AAAA ten uitvoer te brengen. Het rapport geeft de OESO‑landen die ontwikkelingssamenwerking bieden de verantwoordelijkheid om alle beschikbare hulpmiddelen te gebruiken om de visie en de partnerlanden te ondersteunen op weg naar een duurzame ontwikkeling. Er worden niet alleen concrete acties aanbevolen, maar ook punten voor meer politieke dialoog en kennishiaten die opgevuld dienen te worden. In de volgende uitgaven komen deze onderwerpen aan de orde.