OECD Multilingual Summaries

OECD Skills Outlook 2015

Youth, Skills and Employability

Summary in Turkish

OECD Vasıflılık 2015 Genel Görünümü

Gençlik, Vasıflar ve İstihdam Kabiliyeti

Türkçe Özet

2013 yılında, OECD ülkeleri genelinde 16‑29 yaşında olanlardan 39 milyon kişi, ne bir işte çalışmakta ne de eğitim veya öğretim almaktaydı (NEET) ‑ 2008 ekonomik krizindekine göre 5 milyon kişilik bir artış olmuştu. 2014 tahminleri ise çok az bir ilerleme olduğunu gösteriyor. Krizin en çok sarstığı Güney Avrupa ülkelerinde bu sayılar daha da yüksek. Örneğin Yunanistan'da ve İspanya'da, 2013'te genç yetişkinlerin %25'ten fazlası NEET idi. Daha da çok endişe veren bir unsur: NEET'lerin yaklaşık yarısı ‑ 20 milyon civarında genç insan ‑ okul hayatının dışında ve iş aramıyor. Bunun gibi kendi ülkelerinin eğitim, sosyal ve işgücü piyasası sistemlerine dair izleme kulelerini kaybetmiş olabilirler.

Bu sayılar sadece sözkonusu kişilere yönelik kişisel bir faciayı değil ama aynı zamanda çarçur edilmiş bir yatırımı da ifade ediyor, çünkü eğitimle kazanılan vasıflar verimli bir kullanıma dönüşmüyor; ve nüfusun belli bir kısmı iş hayatının dışında kaldığında ve moralini kaybettiğinde ortaya çıkan düşük vergi gelirleriyle, yüksek refah ödemeleriyle ve sosyal istikrarsızlıkla kendi ülkeleri için potansiyel bir yüke dönüşüyorlar. Genç insanlar ekonomi için değer teşkil etmeli, potansiyel bir yükümlülük değil.

Beşeri potansiyelin kabul edilemez bir biçimde boşa harcanmasının kökünde ne yatıyor? Diğer unsurlarla birlikte pek çok genç insan, doğru vasıfları kazanmadan eğitim hayatından ayrılıyor ve iş bulmakta zorlanıyor. Yetişkin Vasıflarının Uluslararası Değerlendirmesine Dair OECD Programı'nın (PIAAC) bir ürünü olan Yetişkin Vasıfları Anketi'ne göre yeni mezunların %10'unun okuma vasıfları zayıf ve %14'ünün de sayısal becerileri zayıf. Lise eğitimini tamamlamadan okulu terkedenlerin %40'tan fazlasının sayısal ve okuma becerileri zayıf.

Bunun yanısıra pek çok genç insan, eğitimi terkettiğinde iş hayatına dair çok az bir deneyime sahip oluyor. Yetişkin Vasıfları Anketinin kapsadığı 22 OECD ülkesindeki ve bölgesindeki mesleki öğretim ve eğitim (VET) programlarında yer alan öğrencilerin %50'sinden daha azı ve akademik programlarda yer alan öğrencilerin %40'tan daha azı herhangi bir türde iş temelli öğrenim uygulaması yapıyor.

Güçlü vasıfları olan gençler dahi iş bulmakta güçlük çekiyor. Birçok firma, iş piyasasında hiçbir deneyimi olmayan şahısları işe almayı çok pahalı buluyor. Esasen genç insanların iş bulma şansı yetişkinlere göre iki misli daha fazla.

Fakat işgücü piyasasına girme başarısını gösteren genç insanlar dahi kendi becerilerini geliştirirken ve kariyerlerini ileriye taşırken sıklıkla kurumsal engellerle karşılaşıyorlar. Örneğin istihdam altındaki dört gençten biri geçici sözleşmeli olarak çalışıyor. Bu işçiler kendi vasıflarını daha az kullanma eğilimi gösteriyorlar ve daimi sözleşmeli işçilere göre daha az eğitim fırsatı buluyorlar. Bu arada istihdam altındaki gençlerin %12'si kendi işleri için gereğinden fazla vasıflara sahip. Bu da kendi vasıflarından bazılarının el değmemiş ve kullanılmamış olduğu ve kendi işverenlerinin bu genç insanlara yaptıkları yatırımdan tam olarak yararlanmadıkları anlamına geliyor.

Birçok OECD ülkesi için ve özellikle de Avrupa'da bulunanlar için öngörülen yavaş büyüme hızı gözönünde bulundurulduğunda önümüzdeki birkaç yıl içerisinde bu tablonun aydınlığa çıkması pek muhtemel değil. Bu arada ne yapılabilir?

Bütün gençlerin birtakım gerekli vasıflarla okuldan ayrılmalarını sağlayın

Gençlerin, hayatın bütün alanlarında başarılı olmak için ‑ bilinçsel, sosyal ve duygusal ‑ çok sayıda vasfının olması gerekiyor. OECD Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA), özellikle sosyo‑ekonomik dezavantajlı öğrenciler arasında ilkokul öncesi eğitim ile daha sonraki zamanlarda okuma, matematik ve bilim alanlarında daha iyi performans gösterme arasında güçlü bir bağ olduğunu bulmuştur. Ülkeler, eğitim sonuçlarındaki ayrışmaları azaltmaya yardımcı olması ve her bir çocuğa eğitim kariyerine güçlü bir başlangıç yapma şansı vermesi amacıyla tüm çocuklar için ilkokul öncesinde yüksek kaliteli eğitim sunabilirler.

Öğretmenler ve okul yöneticileri de düşük düzeyde başarı gösterenleri tespit ederek kendilerine destek verebilirler veya okuma, matematik ve bilim alanlarında yeterlilik kazanmalarına yardımcı olacak özel programlar sağlayabilirler, sosyal ve duygusal becerilerini geliştirebilirler ve okuldan tamamıyla kopmalarının önüne geçebilirler.

Okuldan ayrılanların işgücü piyasasına katılmaları için yardım edin

Eğitmenler ve işverenler, öğrencilerin aranan vasıfları kazanmalarını ve gençlerin iş hayatlarının başlangıcından itibaren bu vasıfları kullanmalarını sağlamak için birlikte çalışabilirler. İş temelli öğrenim, hem VET hem de orta öğretim sonrası akademik programlara entegre edilebilir. Bu tür öğrenim hem öğrenciler hem de işverenler için fayda sağlar: öğrenciler iş dünyasıyla ve iş dünyasında değer verilen ‑ iletişim ve başkalarıyla birlikte çalışma dahil sosyal ve ekonomik beceriler gibi ‑ vasıflarla aşina olurlar; ve işverenler potansiyel elemanları ‑ kendi standartlarına uygun eğitim verdikleri insanları tanıyabilirler.

Gençlerin istihdamının önündeki kurumsal bariyerleri kaldırın

Birçok genç geçici sözleşmelerle işgücü piyasasına girdiği için bu geçici işlerin, gençlerin işten çıkarılma riskini yükselten belirsiz durumlar olmaktan çok daha istikrarlı istihdama götüren "atlama taşları" olmasını sağlamak önemlidir. Firmaların sabit süreli sözleşmeleri sürekli sözleşmelere dönüştürmesini maliyetli hale getiren iş‑koruma kayıtları arasındaki asimetrinin azaltılması gerekiyor. Asgari ücretler, vergiler ve sosyal katkılar gözetim altında tutulmalı ve eğer gerekirse işverenlerin az bir iş deneyimi olan gençleri istihdam etme maliyetini düşürecek şekilde ayarlama yapılmalı.

Şimdilik "gözden uzakta" kalan NEET'leri tespit edin ve yeniden katılmalarına yardımcı olun

Hükumetlerin NEET olan ve işgücü piyasasına girmekte güçlüklerle karşılaşan veya bağlantısını koparan milyonlarca genci tespit etmesi gerekir. Kamusal istihdam hizmetleri, sosyal kurumlar ile öğretim ve eğitim sistemleri bu gençlerin iş bulmasına veya bir tür ikinci‑şans olarak öğretime veya eğitime yeniden girmesine yardımcı olabilir. Gençler ile istihdam ve eğitim kuruluşları arasındaki karşılıklı yükümlülükler sistemi, bu NEET'leri hem tespit etmeye hem de bunlara yardımcı olmaya yarayabilir. Sosyal haklar kazanılması karşılığında gençlerin sosyal kurumlara veya kamusal istihdam hizmetlerine kaydolmaları ve ileri düzey öğretim ve eğitime katılmak da dahil olmak üzere işgücü piyasasına hazırlanmalarını sağlayacak eylemlere girişmeleri gerekecektir.

Gençlerin vasıfları ile işler arasında daha iyi eşleşme yapılmasını kolaylaştırın

İşgücünde ihtiyaç duyulan vasıfların öngörülmesi, eğitim ve öğrenim sistemlerinde bu vasıfların geliştirilmesinin güvence altına alınması, gençlerin vasıfları ile işler arasındaki yanlış eşleşme olaylarını sınırlı tutacaktır. Ve birçok işveren, genç işçilerin vasıflarını değerlendirmenin güç olduğunu düşünse de özellikle karmaşık eğitim sistemleri bulunan ülkelerde eğitim hizmeti verenler ve iş dünyası birlikte çalışarak yeni mezunların fiili becerilerini doğru olarak yansıtan yeterlilik çerçeveleri geliştirebilir.