... your login credentials do not authorize you to access this content in the selected format. Access to this content in this format requires a current subscription or a prior purchase. Please select the WEB or READ option instead (if available). Or consider purchasing the publication.
Voor velen is de oceaan het nieuwe beloofde land. De oceaan biedt de aantrekkelijke
combinatie van uitgebreide natuurlijke hulpmiddelen en geweldige kansen voor economische
groei, tewerkstelling en innovatie. De oceaan wordt steeds vaker als onmisbaar beschouwd
bij het aanpakken van de vele wereldwijde uitdagingen waar onze planeet de komende
tientallen jaren voor staat. Denk bijvoorbeeld aan voedselveiligheid en klimaatverandering
of aan energievoorziening, natuurlijke hulpmiddelen en een verbeterde gezondheidszorg.
Ook al zijn de kansen die de oceaan biedt om deze uitdagingen het hoofd te bieden
indrukwekkend, toch staat dit ecosysteem al onder zware druk door te veel exploitatie,
verontreiniging, een afnemende biodiversiteit en klimaatverandering. Als we het potentieel
van de oceaan willen waarmaken, moeten we een verantwoordelijke en duurzame aanpak
voor de economisch ontwikkeling ervan ontwikkelen.
De oceaan‑economie omvat oceaan‑industrieën (zoals scheepvaart, visvangst, offshore
wind, maritieme biotechnologie), maar ook de natuurlijke hulpmiddelen en ecosysteemdiensten
die de oceaan levert (vis, scheepvaartroutes, absorptie van CO2, enzovoort). Aangezien
deze elementen onscheidbaar aan elkaar verbonden zijn, komen in dit rapport veel aspecten
van ecosysteemdiensten en op ecosysteem gebaseerd management aan de orde die specifiek
op de oceaan‑industrie zijn gericht.
De wereldwijde oceaan‑economie, gemeten als de bijdrage van de oceaan‑industrieën
aan de economische groei en tewerkstelling, is indrukwekkend. Voorlopige berekeningen
op basis van de Ocean Economy Database van de OSEO schatten de waarde van de oceaan‑economie
in 2010 op 1,5 biljoen US dollar, ofwel ca. 2,5% van de wereldwijde bruto toegevoegde
waarde. Offshore olie en gas vertegenwoordigen een derde van de totale toegevoegde
waarde door oceaan‑industrieën, gevolgd door zee‑ en kusttoerisme, zeevaartapparatuur
en havens. De directe tewerkstelling in de oceaan‑economie omvatte in 2010 ca. 31
miljoen voltijdse banen. De grootste werkgever was de industriële visvangst met ruim
een derde van het totaal, en het zee‑ en kusttoerisme met nagenoeg een kwart.
De economische activiteit in de oceaan maakt momenteel een snelle groei door en wordt
voornamelijk aangedreven door ontwikkelingen in de wereldwijde bevolking, economische
groei, handel, een toenemend inkomensniveau, klimaat en milieu en technologie. Een
belangrijke belemmering voor de ontwikkeling van de oceaan‑economie is de huidige
achteruitgang van de ecologische gezondheid van de oceaan. Aangezien de antropogene
koolstofemissies sterk zijn toegenomen, heeft de oceaan veel van deze koolstof geabsorbeerd
en dit veroorzaakt verzuring van de oceaan. Ook stijgen de zeetemperatuur en het zeeniveau
en veranderen de oceaanstromingen. Dit resulteert in verlies van biodiversiteit en
natuurlijke habitats, verandering van de samenstelling van de visvoorraden en ‑migratiepatronen
en een hogere frequentie van ernstige metrologische fenomenen op de oceanen. De toekomst
van de oceaan‑ontwikkeling wordt verder aangetast door verontreinigingen die van het
land afkomstig zijn, zoals afvloeiingen van landbouwgronden, chemicaliën en macro‑
en micro‑plastic verontreinigingen die via rivieren de oceaan bereiken, alsook overbevissing
en kleinere visvoorraden in veel delen van de wereld.
Vooruit kijkend naar 2030 kunnen veel oceaan‑industrieën sneller groeien dan de wereldwijde
economie in zijn geheel, zowel qua toegevoegde waarde als tewerkstelling. De prognoses
suggereren dat, als er niets veranderd, de oceaan‑economie van 2010 tot 2030 de bijdrage
aan de wereldwijde toegevoegde waarden ruim zal verdubbelen, tot ruim 3 biljoen US
dollar. Met name wordt een sterke groei verwacht van aquacultuur, offshore wind, visverwerking
en scheepsbouw en ‑reparatie. Oceaan‑industrieën kunnen ook een grote bijdrage leveren
aan de groei van de tewerkstelling. Als er niets verandert zullen er in 2030 naar
verwachting ca. 50 miljoen voltijds equivalente banen in deze industrie bestaan. De
snelste banengroei wordt verwacht in offshore windenergie, aquacultuur, visverwerking
en havenactiviteiten.
De komende decennia zullen de wetenschappelijke en technologische ontwikkelingen naar
verwachting een cruciale rol spelen in het aanpakken van de vele oceaanmilieu‑uitdagingen
die hierboven staan vermeld en in de verdere ontwikkeling van op de oceaan gebaseerde
economische activiteiten. Denk hierbij aan innovaties op het gebied van geavanceerde
materialen, onderwatertechnologie, sensors en imaging technologie, satelliet technologie,
computerisatie, de analyse van big data, autonome systemen, biotechnologie en nanotechnologie.
Elke sector van de oceaan‑economie zal de invloed van deze technologische ontwikkelingen
ondervinden.
Binnen de context van zulke snelle veranderingen zal de wet‑ en regelgeving dit tempo
met moeite bijhouden. De wereld wordt steeds sterker gepolariseerd en ervaart problemen
bij het ontwikkelen van een internationale consensus over wereldwijde en regionale
kwesties die van groot belang zijn voor het oceaan‑milieu en de oceaan‑industrieën.
Voorlopig zal de regulering van de oceaan‑activiteiten naar verwachting voornamelijk
per sector worden aangedreven. Deze inzet richt zich op de integratie van opkomende
oceaan‑industrieën in bestaande en gefragmenteerde regulerende raamwerken.
De toekomstige groei van oceaan‑industrieën op een schaal die door dit rapport wordt
gesuggereerd, wijst op de toenemende druk die op de oceaan‑resources wordt gezet en
op de oceaan‑ruimte die nu al onder veel stress staat, met name in de economische
exclusiezones (EEZ's) waar de meeste van deze activiteiten plaatsvinden. Het onvermogen
om deze druk op een effectieve en tijdige wijze aan te pakken wordt voornamelijk toegeschreven
aan het sector‑per‑sector management van de maritieme activiteiten dat zich in de
loop der tijd heeft ontwikkeld. Als respons op de toenemende druk hebben veel landen
en regio's de afgelopen jaren strategische beleidsraamwerken ontwikkeld voor een beter
oceaan‑management in hun EEZ’s. Er meten echter veel obstakels overbrugd worden voor
een effectiever, geïntegreerd oceaan‑management, die in de nabije toekomst aangepakt
moeten worden.
Dit rapport stelt enkele aanbevelingen voor om de duurzame ontwikkeling van de oceaan‑economie
en de ontwikkeling van opkomende oceaan‑industrieën en hun bijdragen aan de groei
en tewerkstelling te stimuleren, terwijl de oceaan op verantwoorde en duurzame wijze
wordt beheerd.
Ontwikkel meer internationale samenwerking op het gebied van maritieme wetenschap
en technologie om innovatie te stimuleren en de duurzame ontwikkeling van de oceaan‑economie
te onderbouwen.
Dit omvat onder meer: de uitvoering van vergelijkende analyses en onderzoek naar de
rol van het overheidsbeleid inzake maritieme clusters overal ter wereld, met name
op het gebied van hun effectiviteit bij de stimulering en ondersteuning van multi‑industriële
technologische innovaties in het maritieme domein; de oprichting van internationale
netwerken voor de uitwisseling van opinies en ervaringen bij de oprichting van ‘centers
of excellence’, innovatie‑incubators en andere innovatie‑voorzieningen op het gebied
van multi‑industriële maritieme technologieën en een verbetering van het delen van
technologie en innovatie door landen die zich in verschillende ontwikkelingsfasen
bevinden.
Verbeter het geïntegreerde oceaan‑management.
Dit dient met name een groter gebruik van economische analyses en economische hulpmiddelen
voor een geïntegreerde oceaan‑management te omvatten. Denk bijvoorbeeld aan de oprichting
van internationale platforms voor de uitwisseling van kennis, ervaring en de best
practices, en aan een grotere inzet om de economische effectiviteit van publieke investeringen
in maritiem onderzoek en observatie te beoordelen. Dit dient ook om innovatie in bestuursstructuren,
processen en stakeholderbetrokkenheid te stimuleren, zodat het geïntegreerde oceaan‑management
effectiever, efficiënter en inclusiever wordt.
Verbeter de statistische en methodologische basis op nationaal en internationaal niveau
voor meting van de schaal en prestaties van oceaan‑industrieën en hun bijdragen aan
de economie in het algemeen.
Dit omvat, onder andere, de verdere ontwikkeling van de Ocean Economy Database van
de OESO.
Ontwikkel meer capaciteit voor verkenning van de oceaan‑industrie,
inclusief de beoordeling van toekomstige veranderingen van oceaan‑industrieën en de
toekomstige ontwikkeling van de actuele OESO‑capaciteit voor het modelleren van toekomstige
trends in de oceaan‑economie op wereldwijde schaal.
Deze samenvatting is geen officiële OESO-vertaling.
Reproductie van deze samenvatting is toegestaan, mits het OESO-copyright en de titel
van de oorspronkelijke publicatie worden
vermeld.
Meertalige samenvattingen zijn vertaalde uittreksels van OESO-publicaties die oorspronkelijk
in het Engels en
Frans zijn gepubliceerd.
Deze zijn gratis te verkrijgen via de Online Bookshop van de OESOwww.oecd.org/bookshop
Neem voor meer informatie contact op met de eenheid OECD Rights and Translation, Public
Affairs and Communications Directorate
op, [email protected] of per fax: +33 (0)1 45 24 99 30.
OECD Rights and Translation unit (PAC) 2 rue André-Pascal, 75116 Paris, France